Meer dan de helft van de bevolking overgewicht: hoe kan dit?

Lees het originele artikel in Mens Health hier.

In 2035 heeft meer dan de helft van de bevolking overgewicht, beweert World Obesity Federation. Dat is absurd veel, als je het ons vraagt. We wilden hier meer over weten, dus spraken we leefstijlcoach Andreas Niessl van NOK Clinics, expert op het gebied van voeding, psychologie en beweging. Hij vertelt over zijn expertise wat betreft dit zorgbarende nieuws, de oorzaken ervan en hoe we deze ernstige ontwikkelingen gezamenlijk kunnen keren. Waar gaat dit heen?

Hoe groot is het probleem?

'Overgewicht is een probleem dat alleen maar groter en groter wordt', aldus Andreas. Volgens de leefstijlcoach is het een ziekte die de laatste decennia alleen maar erger is geworden. 'We zorgen steeds slechter voor onszelf en dat is een probleem', vertelt hij.

Hoe is het deze kant opgegaan?

Volgens Andreas zijn de volgende ontwikkelingen de voornaamste oorzaken van het grote percentage aan mensen met overgewicht:

Te veel voedsel

Niessl benadrukt dat het overschot aan voedsel in de rijkere landen een grote oorzaak is: 'overgewicht is een welvaartziekte'. Hiernaast is het overgewichtpercentage extreem hoog in landen waar voedsel een grote rol speelt in de cultuur van een land. 'In veel landen in het Midden-Oosten staat eten centraal in die samenlevingen en je bent bijvoorbeeld ook onbeleefd als je eten afslaat. Daarnaast is het in die landen ook een status om met een goed gevuld buikje rond te lopen. Dat de Verenigde Staten hoog scoort is ook weer meer dan logisch. De porties zijn daar echt abnormaal', aldus de voedingsexpert.

Slechte beweeggewoontes

'Waar we vroeger veel meer fysiek werk deden, zijn de kantoorbaantjes en werk waar je voor uren lang op een stoel zit tegenwoordig in overvloed. Veel is geautomatiseerd en leidt tot gemakzucht en luiheid. Het begint al vanaf een jonge leeftijd, want kinderen gamen tegenwoordig meer dan dat ze buiten komen om te spelen', beweert Niessl.

Geen eetpatroon

Hier hebben we het over structuur, regelmaat en vaste eetmomenten. 'Iedereen eet op het moment dat ze zin hebben; dus onregelmatig. Je bloedsuiker is niet meer gereguleerd; niet meer stabiel. Hierdoor schiet je bloedsuiker omhoog, en dan weer omlaag. Als het omlaag schiet, word je moe en futloos, wat resulteert in een energiedip. Ook ontstaat er hierdoor een behoefte aan ongezond voedsel, waardoor je in een vicieuze cirkel terecht komt. Je ziet het vaak voorbij komen bij een namiddagdip, na een dag hard te hebben gewerkt, dat mensen steeds verlangen naar ongezond voedsel', aldus de voedingsexpert.

Ongezond eten makkelijk beschikbaar

'Je betaalt bijvoorbeeld bizar veel voor fruit en groente, naar mijn mening. Fastfood en gemakkelijk eten is goedkoper. Uit verschillende onderzoeken blijkt ook dat mensen met een lager inkomen in het Westen juist weer vaker overgewicht hebben', zegt Andreas.

Stress

'Stress is een heel aanzienlijke factor. Het directe gevolg is dat door stress bepaalde hormonen uit balans raken, waardoor het moeilijker wordt om af te vallen. Het kan namelijk gevolgen hebben op je slaap. Dat heeft dan weer gevolgen op hoe je je voelt, waardoor je slechte gewoontes gaat oppakken, et cetera… Je bent minder weerbaar, minder sterk, hebt minder energie. Hierdoor ga je ook sneller over de schreef', vertelt de psycholoog.

Kunnen we het tij nog keren?

'We zorgen steeds minder goed voor onszelf. En dat kan zeker anders', duidt de leefstijlcoach nog maar eens aan. Volgens Andreas moeten we allereerst kijken naar het individu. 'Er is zeker iets tegen te doen, maar je moet er vooral zelf iets aan doen. Bewegen, gezond eten, stressmanagement en een goede balans in het privéleven zijn al heel belangrijke dingen.'

Maar wat voor invloed heeft de omgeving waarin we leven, naast het individuele aspect? 'Ook heel veel. Onze omgeving maakt het ons zeker niet makkelijk. We leven in een obesogene omgeving: een omgeving die stimuleert om zwaarder te worden', beweert Andreas. Volgens hem moeten we gemeenschappelijk werken aan de volgende punten om het probleem gezamenlijk op te lossen:

Kennisoverdracht

'Heel belangrijk', vertelt Andreas. 'Je moet kijken naar de jeugd: kennisoverdracht over voeding, bewegen, hoe je goed voor jezelf moet zorgen, wat zijn de signalen, hoe werkt dit, hoe werkt dat... Het is van belang dat we ze van jongs af aan goed inlichten. Hoe eerder, hoe beter, want er zijn echt veel mensen die niet eens weten wat gezonde voeding is en wat er voor lichamelijke beweging wordt verwacht', merkt hij.

Prijzen en belasting van gezond eten verlagen

Het aansporen om gezonde keuzes te maken is ook belangrijk, dus om bijvoorbeeld die belasting op groente en fruit van 9% te verlagen naar 0. Jammer genoeg kwam laatst het bericht dat ze dit in ieder geval nog niet door laten gaan. Dit is erg jammer, want het is hard nodig', vindt Andreas.

Aansporen van goede keuzes

'Hiernaast is het heel interessant dat uit verschillende berichten blijkt dat 80% van alle voeding in de supermarkt buiten de richtlijnen valt van gezonde voeding. Dat helpt natuurlijk ook zeker niet. Ook in kantines op school en in ziekenhuizen is er veel te veel ongezond eten. Op deze manier sporen we mensen niet aan goede keuzes te maken', aldus de leefstijlcoach.

Voeding en de inactiviteit zijn de voornaamste problemen volgens Andreas: 'Het is tegenwoordig heel makkelijk om te overeten en tegelijkertijd weinig uit te voeren. Dit kan echt anders!'